De paarden op het Aeres Hippisch worden ingedeeld met behulp van het Horse Total Pakket. Met dit pakket kunnen de paarden evenredig worden ingezet voor de verschillende lessen. Aan de zwaarte van de inzet worden verschillende coëfficiënten gegeven. Zo heeft ‘rijden/springen’ een hogere coëfficiënt dan ‘longeren’ of ‘gedragslessen’, omdat het aannemelijk is dat rijden onder het zadel voor een paard vermoeiender is dan longeren of meedraaien in een gedragsles. Om te onderzoeken of dit ook daadwerkelijk zo is werden vier schoolpaarden gemonitord aan de hand van hartslagmetingen.
Hartslagmeting
Je hartslag stijgt niet alleen als je vermoeid bent, maar ook als je schrikt, stress of pijn hebt. Met hartslagmeting kun je precies kijken wanneer een paard vermoeid raakt, en hoelang het duurt voordat hij zich herstelt en zijn hartslag weer een normaalwaarde bereikt. Door een hartslagmeter te gebruiken kun je exact zien wat de gevraagde arbeid voor een paard betekent, hoe moe hij ervan wordt en of hij er stress van ondervindt.
Bij het onderzoek naar onze schoolpaarden werd eerst de hartslag in rust gemeten, deze lag bij de vier deelnemende paarden tussen de 28 en 32 slagen per minuut. Vervolgens kregen de paarden verschillende vormen van werk, waarbij ze ook weer een hartslagmeter droegen.
Verrassende conclusie
De hartslagmetingen werden gedaan tijdens de rijlessen, zowel dressuur als springen, en ook tijdens de longeerlessen werd de hartslag gemeten. Het longeren gebeurt in verschillende lessen, zowel met als zonder hulpmiddelen. Het onderzoek vond plaats gedaan tijdens authentieke lessituaties waarbij er met de paarden gewerkt wordt door studenten van de opleiding paardenhouderij en -sport. De studenten zijn van uiteenlopend niveau, van licht gevorderd tot gevorderd en zij krijgen les van ervaren, gediplomeerde instructeurs.
Na analyse van alle gegevens kwam er een verrassende conclusie aan het licht: longeren blijkt voor onze schoolpaarden een hogere belasting te geven dan rijden. Tijdens het longeren steeg de maximale hartslag van de paarden tot maximaal 185 slagen per minuut, terwijl deze tijdens het rijden (zelfs het springen) niet boven de 164 slagen per minuut kwam.
Andere conclusies waren:
- Tijdens de rij/springlessen leveren onze schoolpaarden geen buitensporige hoge fysiologische inspanning. De meeste arbeid vindt plaats in het competentiegebied (32 tot 120 hartslagen per minuut). Een beperkt gedeelte van de arbeid vindt plaats het adaptatiegebied (120 tot 150 hartslagen per minuut).
- Hoewel er verschillen te zien zijn in de gemiddelde hartslagfrequenties van de paarden, zijn er geen significante verschillen tussen de gemiddelde hartslagen van de bereden paarden.
- Tijdens het longeren is de variatie in de gemiddelde hartslag van de individuele paarden groter.
- Gezien het snelle herstel hebben onze paarden een prima basisconditie.
Hartslag (slagen per minuut) Inspanning
Tot 140 Zeer licht (30-60%)
140 - 150 Licht (60-70%)
150 - 160 Gemiddeld (70-80%)
ca. 180 Intensief
Hoger dan 180 Maximaal (90-100%)
Practoraat Dierenwelzijn
Ons opleidingsinstituut heeft een eigen practoraat ‘Dierenwelzijn en -gezondheid’. Dit bestaat uit een groep docent-onderzoekers van Aeres MBO Barneveld die zich bezighouden met vraagstukken waarin dierenwelzijn en/of dierengezondheid een rol spelen. Een belangrijk doel van het practoraat, dat onder leiding staat van Sara Albone, is om het welzijn en de gezondheid van dieren te vergroten. Een ander doel is vergroten van het onderzoekend vermogen van docent onderzoekers, docenten, praktijkdocenten en studenten. Omdat het doen van onderzoek ons leergieriger, nieuwsgieriger, kritischer en innovatiever maakt.
Ben je geïnteresseerd in wat het practoraat doet of wil je een bijdrage leveren aan praktijkonderzoek? Neem contact op: s.albone@aeres.nl
